آیا تاثیر کمبود خواب بر قد در تحقیقات ثابت شده است؟
محققان کمبود موقت خواب در دوران کودکی را به عنوان یک عامل تأثیرگذار بر قد بزرگسالان نمی‌دانند. با این حال، رابطه بین خواب و رشد انسان هنوز به طور کامل شناخته شده نیست. محققان بیان می‌کنند که قد عمدتاً توسط ژنتیک، تغذیه و محیطی که فرد در آن زندگی می‌کند، تعیین می‌شود، نه فقط خواب.
تاثیر والدین و شرایط اجتماعی-اقتصادی بر قد بزرگسالان
مطالعات نشان داده‌اند که قد بزرگسالان تحت تأثیر سبک زندگی والدین یا مراقبان و وضعیت اجتماعی-اقتصادی آنها قرار دارد. به عنوان مثال، قد کوتاه‌تر در بزرگسالی ممکن است در افرادی دیده شود که والدین آنها در دوران بارداری سیگار می‌کشیدند، یا در دوران کودکی به مراقبت‌های بهداشتی یا غذای مغذی دسترسی نداشته‌اند، یا در معرض مواد شیمیایی سمی در محیط زندگی خود بوده‌اند.
نقش ژنتیک در تعیین قد
بخش زیادی از قد فرد نتیجه ژنتیک او است. در واقع، بیش از ۳۰۰۰ نوع ژن مختلف شناسایی شده که بر رشد کودک و قد بزرگسال تأثیر می‌گذارد. محققان معتقدند که هر یک از این ژن‌ها تأثیر خود را دارد و در کنار هم، قد فرد را تا حد زیادی تعیین می‌کنند. ژن‌ها از طریق مکانیزم‌های مختلفی بر قد فرد تأثیر می‌گذارند، از جمله تنظیم هورمون‌های مهم برای رشد.
تأثیر کمبود خواب بر تولید هورمون رشد انسانی
تحقیقات نشان داده‌اند که کمبود خواب ممکن است بر تولید هورمون رشد انسانی (hGH) تأثیر بگذارد. هورمون رشد انسانی به رشد قد کمک می‌کند و توسط غده هیپوفیز در مغز تولید می‌شود. از آنجا که بیشترین میزان hGH در طول شب آزاد می‌شود، کودکانی که از خواب محروم هستند ممکن است سطح پایین‌تری از hGH داشته باشند، هرچند کمبود واقعی در hGH نادر است.
چگونه فردی قد بلندتر می‌شود؟
در دوران کودکی، قد یک فرد با بلندتر شدن استخوان‌هایش افزایش می‌یابد. استخوان‌ها با توسعه بافت جدید در بخشی از استخوان به نام صفحه رشد بلندتر می‌شوند. صفحات رشد در انتهای برخی استخوان‌های بلندتر مانند استخوان‌های ران، ساعد، دست‌ها، و انگشتان قرار دارند. توسعه بافت استخوانی جدید فرایندی پیچیده است که تحت تنظیم هورمون‌ها، ژنتیک و سایر عوامل قرار دارد.
پیش‌بینی قد بزرگسالی بر اساس اندازه در هنگام تولد
قدی که فرد در بزرگسالی به آن می‌رسد نمی‌توان به راحتی بر اساس اندازه‌اش در هنگام تولد پیش‌بینی شود. این به این دلیل است که اندازه یک نوزاد کمتر به ژنتیک و بیشتر به رژیم غذایی والد باردار و محیط داخل رحم بستگی دارد.
الگوی رشد
به جای اینکه قد فرد به طور پیوسته از تولد تا بزرگسالی افزایش یابد، افراد عمدتاً از طریق دوره‌های رشد سریعتر یا شتاب‌های رشد، قد بلندتر می‌شوند. زمانی که فرد دوره شتاب رشد را تجربه می‌کند و میزان رشد در آن دوره به عواملی مانند سن، جنسیت، زمان بلوغ زودرس و حتی فصل سال بستگی دارد.
دوره‌های مهم رشد پس از تولد
پس از تولد، دوره‌های شتاب رشد در سه فاز مهم در زندگی فرد رخ می‌دهد.
نوزادی:
دوران نوزادی اغلب دوره‌ای است که رشد سریع رخ می‌دهد، به طوری که بسیاری از نوزادان در اولین سال خود حدود ۲۵ سانتی‌متر رشد می‌کنند. بیشتر کودکان تقریباً نیمی از قد بزرگسالی خود را بین ۱۹ تا ۲۴ ماهگی می‌رسند. در طول دو سال اول زندگی، رشد به طور فزاینده‌ای تحت تأثیر ژنتیک کودک است.
کودکی:
کودکان معمولاً از سن ۲ سالگی تا اوایل نوجوانی به طور پیوسته رشد می‌کنند. برای اکثر کودکان، این نرخ حدود ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر رشد در هر سال است.
نوجوانی:
همانطور که کودکان به بلوغ نزدیک می‌شوند، سرعت رشد آنها افزایش می‌یابد. این دوره شتاب رشد معمولاً بین ۸ تا ۱۲ سالگی بسته به جنسیت و بلوغ جسمانی کودک آغاز می‌شود. زمانی که رشد در اوج خود است، کودکان ممکن است هر سال ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر بلندتر شوند.
بیشتر افراد در دوران نوجوانی دیگر قد بلندتر نمی‌شوند زیرا صفحات رشد در استخوان‌های آنها بسته شده و دیگر گسترش نمی‌یابد. زمان‌بندی این فرآیند به چندین عامل بستگی دارد، از جمله اینکه آیا رشد کودک زودرس یا دیررس است. به عنوان مثال، کودکانی که به دلیل بیماری یا کمبود تغذیه رشد آنها به تأخیر افتاده است، ممکن است تا زمانی که به پتانسیل ژنتیکی خود برسند، همچنان رشد کنند.
چه قدی طبیعی است؟
بیشتر کودکان که قدی متفاوت از همسالان خود دارند با این حال به طور طبیعی در حال رشد هستند. دلایل مختلفی وجود دارد که چرا کودکان ممکن است کوتاه‌تر یا بلندتر از میانگین گروه سنی خود باشند که به مشکلات بهداشتی زمینه‌ای مرتبط نیست.
ژنتیک:
یک کودک ممکن است به دلیل ژنتیک خود، کوتاه‌تر یا بلندتر از همسالان خود باشد. این مورد اغلب برای کودکانی که والدین آنها نیز کوتاه‌تر یا بلندتر از همسالان خود هستند صدق می‌کند.
تاخیر در رشد:
بدن کودکان با نرخ‌های مختلفی توسعه می‌یابد و برخی از کودکان ممکن است نسبت به همسالان خود رشد دیرتری داشته باشند. این کودکان ممکن است دیرتر از دیگران به بلوغ برسند و دوره شتاب رشد نوجوانی را تجربه کنند، اما در نهایت به قد نرمال بزرگسالی می‌رسند.
رشد زودرس:
برخی کودکان سریعتر و زودتر از همسالان خود رشد می‌کنند، که باعث می‌شود در سنین پایین قد بلندی داشته باشند. رشد در این کودکان ممکن است زودتر از همسالان آنها کند شود.
قامت کوتاه ایدیوپاتیک:
برای برخی کودکان، دلیل شناخته شده‌ای برای قد کوتاه‌تر آنها وجود ندارد. این کودکان به طور سالم رشد می‌کنند و مشکل بهداشتی زمینه‌ای ندارند، اما نسبت به سایرین در سن خود کوتاه‌تر هستند.
ارزیابی رشد طبیعی کودک:
برای ارزیابی اینکه آیا یک کودک به طور طبیعی در حال رشد است، پزشکان سرعت رشد کودک را در نظر می‌گیرند، نه فقط یک اندازه‌گیری مجزا از قد آنها. این نرخ رشد اغلب به عنوان سرعت رشد یا سرعت قد شناخته می‌شود. پس از تعیین، سرعت قد کودک می‌تواند با نرخ‌های متوسط برای کودکان هم سن و جنس آنها با استفاده از نمودار رشد مقایسه شود.
آیا راهی برای پیش‌بینی قد وجود دارد؟
اگرچه نمی‌توان به طور دقیق قد آینده یک کودک را پیش‌بینی کرد، محققان چندین روش را برای تخمین قدی که یک کودک یا نوجوان ممکن است به آن برسد توسعه داده‌اند. این روش‌ها ممکن است ترکیب شوند تا بهترین تخمین از قد نهایی بزرگسالی کودک به دست آید.
پیش‌بینی رشد:
یکی از روش‌ها برای پیش‌بینی قد آینده، استفاده از نمودار رشد است. استفاده از نمودار رشد شامل نگاه کردن به اینکه چگونه کودک در مقایسه با همسالان خود در سن فعلی قرار دارد، سپس دنبال کردن آن خط در نمودار تا سن بین ۱۸ تا ۲۰ سالگی است.
قد میان‌والدین:
برای کودکی که در هنگام تولد به عنوان دختر شناخته شده، قد بزرگسال می‌توان با کم کردن ۱۳ سانتی‌متر، یا کمی بیش از ۵ اینچ، از قد پدر و میانگین‌گیری آن با قد مادر تخمین زده شود. فرایند برای کودکی که به عنوان پسر شناخته شده مشابه است، اما ۱۳ سانتی‌متر به قد مادر اضافه می‌شود، سپس این عدد با قد پدر میانگین گرفته می‌شود.
سن استخوانی:
پزشکان همچنین ممکن است با استفاده از ظاهر استخوان‌ها، قد نهایی کودک را تخمین بزنند. این تخمین معمولاً با گرفتن یک عکس اشعه ایکس یا تصویر دیگر از دست چپ و مچ کودک و نگاه کردن به صفحات رشد و استخوان‌ها انجام می‌شود. این روش همچنین می‌تواند به پزشکان کمک کند تا دلایل احتمالی الگوهای غیرطبیعی رشد را جستجو کنند.
چه کاری می‌توان برای قد بلندتر انجام داد؟
پس از تولد، قد بزرگسال یک فرد عمدتاً توسط ژنتیک آنها تعیین می‌شود. اگرچه انتخاب‌های سبک زندگی ممکن است فرد را قد بلندتر نکند، اما خوردن یک رژیم غذایی سالم و خواب کافی می‌تواند به رشد و توسعه کودک کمک کند.
درمان‌های افزایش رشد:
درمان‌ها برای افزایش رشد در کودکان و نوجوانان سالم جنجالی است. اگرچه روش‌های مختلفی برای افزایش قد پیشنهاد شده است، این روش‌ها گران، تهاجمی و اغلب با عوارض جانبی منفی همراه هستند. این روش‌ها شامل درمان با هورمون‌های رشد و استفاده از داروهایی است که بلوغ را به تأخیر می‌اندازند تا از بسته شدن صفحات رشد در نوجوانان جلوگیری کنند.
جراحی افزایش طول استخوان:
روش دیگری که می‌توان برای افزایش قد استفاده کرد، جراحی افزایش طول استخوان است. جراحی‌های سنتی افزایش طول استخوان برای اصلاح مشکلات پزشکی و تفاوت‌های طول پا به دلیل آسیب، بیماری یا نقص مادرزادی استفاده می‌شدند. امروزه، این روش ممکن است به عنوان یک روش زیبایی‌شناختی برای افرادی که مشکلات بهداشتی زمینه‌ای ندارند نیز تبلیغ شود، که به دلیل خطرات ایمنی جنجالی است.
دغدغه‌های کودکان و نوجوانان درباره قد:
برخی کودکان و نوجوانان ممکن است نگران قد خود باشند. این نگرانی‌ها ممکن است تشدید شود اگر والدین یا مراقبان بر این باور باشند که داشتن قامت کوتاه می‌تواند منجر به اعتماد به نفس ضعیف و مشکلات در مدرسه و روابط شود. مراقبان می‌توانند به کودکانی که نگران قد خود هستند کمک کنند با حمایت از توسعه عزت نفس مثبت و تصویر بدنی.
آیا هورمون‌های رشد به کودکان کمک می‌کند تا قد بلندتر شوند؟
یک پزشک ممکن است برای کودکانی که با کمبود هورمون رشد تشخیص داده شده‌اند، هورمون‌های رشد را توصیه کند، که یک شرایط نادر است. اما استفاده از hGH برای درمان کودکان با قامت کوتاه که در غیر این صورت سالم هستند، جنجالی است. درمان یک کودک با hGH هزینه‌بر، نیاز به تزریق روزانه برای سال‌ها دارد و همیشه باعث نمی‌شود کودک قد بلندتری پیدا کند.
چه کاری می‌توان انجام داد تا از کاهش قد با افزایش سن جلوگیری شود؟
افراد معمولاً با بالا رفتن سن، قد کوتاه‌تر می‌شوند. پس از ۴۰ سالگی، افراد حدود نیم اینچ از قد خود را در هر دهه تا دهه ۷۰ خود از دست می‌دهند، که در این دوره کاهش قد حتی سریعتر اتفاق می‌افتد. تغییرات مرتبط با سن در قد معمولاً به تأثیرات پیری بر استخوان‌ها، مفاصل و عضلات مربوط می‌شود.
در حالی که برخی از کاهش قد انتظار می‌رود همزمان با بالا رفتن سن رخ دهد، این نیز می‌تواند نشانه‌ای از شرایط بهداشتی مانند پوکی استخوان باشد. با پوکی استخوان، استخوان‌های فرد تحلیل می‌روند، که خطر شکستگی و شکست استخوان‌ها را افزایش می‌دهد. بسیاری از افراد تا زمانی که استخوانی شکسته یا شکسته شود، متوجه پوکی استخوان خود نمی‌شوند.
افراد مسن می‌توانند با اطمینان از اینکه ورزش کافی دارند، یک رژیم غذایی سالم و متنوع می‌خورند، استفاده از الکل و تنباکو را محدود کرده و در مورد خطر و درمان پوکی استخوان با پزشک خود صحبت کنند، تأثیرات پیری را کاهش دهند.
گفتگو با پزشک در صورت نگرانی
اگر نگرانی‌هایی در مورد رشد یا قد فرزند خود دارید، در نظر داشته باشید که با پزشک آنها صحبت کنید. در حالی که بیشتر کودکانی که قد متفاوتی نسبت به همسالان خود دارند تنها دارای تغییرات طبیعی در رشد هستند، یک پزشک می‌تواند سلامت کودک را ارزیابی کرده و به دنبال هرگونه شرایط بهداشتی یا الگوهای رشد غیرطبیعی بگردد.
ارزیابی رشد کودک:
برای ارزیابی رشد کودک، پزشکان اغلب سؤالاتی در مورد سابقه پزشکی کودک می‌پرسند و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهند. پزشکان ممکن است به ویژه به هرگونه علائم شرایط پزشکی زمینه‌ای، همچنین سرعت رشد کودک و تخمین قد بزرگسالی آنها توجه کنند.
اقدامات پزشکی تکمیلی:
اگر پزشک نگران رشد کودک بر اساس این یافته‌ها باشد، ممکن است آزمایش‌های پزشکی اضافی را توصیه کند. اگرچه بیشتر کودکانی که کوتاه‌تر یا بلندتر از همسالان خود هستند طبیعی محسوب می‌شوند، الگوهای رشد غیرمعمول نیز می‌توانند ناشی از طیف گسترده‌ای از مشکلات بهداشتی باشند، از جمله:
- شرایط بهداشتی مزمن
- اختلالات ژنتیکی
- سوءتغذیه
- عفونت‌ها
- داروها، از جمله گلوکوکورتیکوئیدها و محرک‌ها
- مسائل بهداشت روانی
سوالات خود را درباره این مقاله در بخش نظرات از ما بپرسید. همینطور می توانید از طریق WhatsApp با ما در تماس باشید